W następstwie strajków sierpniowych i podpisanych porozumień w Szczecinie, Gdańsku i Jastrzębiu, dnia 19 września 1980 r., na zebraniu ogólnym pracowników naszej Uczelni, powołano Uczelniany Komitet Założycielski, którego celem było zorganizowanie nowego, niezależnego związku zawodowego. W skład Komitetu weszli: Kazimierz Godlewski jako przewodniczący Jerzy Ostachowicz i Mieczysław Zaniewski jako wiceprzewodniczący, Halina Mytnik - sekretarz oraz Jerzy Wenda, Stanisław Witczak i Robert Kaczmarek.

 

Nowy związek, pod nazwą Niezależny Samorządowy Związek Zawodowy "Solidarność" pracowników Akademii Górniczo-Hutniczej został zarejestrowany już w październiku, pod numerem rejestracyjnym 471, a nasza organizacja, licząca około 4200 członków, była trzecią co do liczebności w Regionie Małopolska.

 

W dniach 20 i 21 grudnia 1980 r., na Walnym Zjeździe Delegatów wybrano władze Związku. Przewodniczącym został Robert Kaczmarek, jego zastępcami Jerzy Ostachowicz, Tadeusz Syryjczyk i Natalia Rozin, sekretarzem Halina Mytnik. Ponadto w skład Prezydium weszli: Jerzy Bendkowski, Henryk Brancewicz, Wiktor Brawuski, Ireneusz Serwan i Mieczysław Zaniewski. W pażdzierniku 1981 r. na miejsce Natalii Rozin i Tadeusz Syryjczyka, który przeszedł do pracy w Regionie, nowymi wiceprzewodniczącymi zostali: Mirosław Handke i Ireneusz Serwan, a Barbara Hołyńska została członkiem Prezydium. Po ogłoszeniu stanu wojennego, internowaniu przewodniczącego i kilku działaczy Związku, na zebraniu ogólnym proklamowano strajk okupacyjny a Prezydium przekształciło się w Komitet Strajkowy. W strajku wzięło udział około trzystu członków Związku. W trakcie strajku podjęto decyzje o delegowaniu przedstawicieli Komisji Wydziałowych, w celu organizowaniu tajnej działalności związkowej.

 

Po pacyfikacji strajku, aresztowaniu i internowaniu kolejnej grupy działaczy Związku, kierownictwo przejęła Tajna Komisja Zakładowa w składzie: Andrzej Gołaś, Kazimierz Godlewski, Józef Jachimski, Stanisław Mitkowski, Stanisław Nowak, Andrzej Paulo, Ireneusz Serwan, Jerzy Wenda, Władysław Włodarczyk i Ryszard Wosz.

 

Mimo konfiskaty funduszy, lokali i zaplecza technicznego działalność Związku nie została przerwana. Jego członkowie wchodzili do oficjalnych struktur organizacyjnych Uczelni jak Senat i Rady Wydziałów i również tą drogą prowadzili działalność statutową. Wspomagano potrzebujących poprzez zasiłki statutowe i zapomogi losowe - członkowie Związku nadal odprowadzali składki. Przy współpracy z pracownikami innych uczelni (przede wszystkim Uniwersytetu Jagiellońskiego) organizowano cykle odczytów oraz prowadzono działalność redakcyjną i wydawniczą. W całym okresie, już od września 1980 roku działali bardzo aktywnie członkowie w Komisjach Wydziałowych i Oddziałowych. Szczupłość opracowania uniemożliwia wymienianie tak dużej liczby ofiarnych działacz Związku.

 

Działalność Związku w okresie stanu wojennego przyczyniła się do konsolidacji społeczności związkowej i wzbudzenia prawdziwej solidarności w społeczności AGH.

 

Ponieśliśmy też bolesne straty. Najdotkliwsza była niewątpliwie śmierć Adama Grudzińskiego w następstwie aresztowania i licznych, brutalnych przesłuchań.

 

Kontynuacja działalności związkowej w okresie stanu wojennego w znacznym stopniu ułatwiła odbudowę struktur Związku w latach 1988-89. Od czerwca 1988 r. jawnie działał 21-osobowy Komitet Założycielski NSZ "Solidarność" pod przewodnictwem Zygmunta Kolendy, w ścisłej współpracy z TKZ. Pod wnioskiem o reaktywacje Związku podpisało się 694 pracowników. W styczniu 1989 roku wniosek o rejestracje Związku został odrzucony przez Sąd Najwyższy. Pomimo tego, w zaistniałej sytuacji Komitet Założycielski przekształcił się w Komitet Organizacyjny, w celu przeprowadzenia wyborów do struktur Związku.

 

Po powtórnej rejestracji Związku w sądzie w Warszawie, w kwietniu 1989 r. przewodniczącym został wybrany Zygmunt Kolenda a wiceprzewodniczącymi Jerzy Ostachowicz, Stanisław Kasprzyk i Julian Kwiek. Od 7 grudnia 1991 roku do 15 grudnia 2005 r przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność" AGH był Piotr Lewandowski. Zastępcami w kolejnych kadencjach byli: Tadeusz Bachleda-Curuś, Andrzej Pogonowski, Andrzej Paulo, Marian Rulewicz i Krzysztof Matuszek. W okresie od grudnia 2005 roku do marca 2006 roku Komisji Zakładowej przewodniczył Krzysztof Matuszek. Od 25 marca 2006 roku do chwili obecnej przewodniczącą NSZZ „Solidarność” AGH jest Maria Sapor.

 

Związek realizuje zadania statutowe służąc członkom "Solidarności" i całej społeczności AGH. Przedstawiciele Związku uczestniczą w gremiach statutowych Uczelni, we władzach Regionu Małopolska i Krajowej Sekcji Nauki NSZZ "Solidarność".

 

Komisja Zakładowa NSZZ "Solidarność" AGH Kraków, listopad 2010 r.